Γράφει ο Στρατής Νικολάου. Σήμερα έχει γίνει κατανοητό από όλους, ότι, φυσικές καταστροφές μεγάλης έντασης, όπως είναι οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, οι καύσωνες, το λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής, η ερημοποίηση μεγάλων τμημάτων του πλανήτη μας, οφείλονται, εν πολλοίς, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου που δημιουργείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και κυρίως από την χρήση του άνθρακα. Απέναντι λοιπόν στην κλιματική κρίση, που αλλάζει τον πλανήτη μας και απειλή την ανθρώπινη ζωή πάνω σ αυτόν, πρέπει, επειγόντως, η ανθρωπότητα να πάρει μέτρα για να σταματήσει την επερχόμενη καταστροφή.
Στην ΕΕ η προσπάθεια αυτή γίνεται με ένα σχέδιο δράσης που λέγεται Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με στόχο το 2050 η Ευρώπη να καταστεί κλιματικά ουδέτερη. Η ΕΠΣ θα διαπεράσει οριζόντια όλες τις πολιτικές της ΕΕ, άρα και την νέα ΚΑΠ. Παρ όλο, όμως, που δεν ενσωματώθηκε τελικά μέσα σ αυτήν, εν τούτοις οι στόχοι της και η φιλοσοφία της θα συμπεριληφθούν στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο που θα υποβάλει η χώρα μας στην ΕΕ για την εφαρμογή της νέας αγροτικής πολιτικής και με αυτό τον τρόπο θα επηρεάσει άμεσα τους αγρότες και τον αγροτικό τομέα.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι «Η Στρατηγική από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» είναι ουσιαστικά μια στρατηγική για την παραγωγή ασφαλών τροφίμων και ανθεκτικών δικτύων διακίνησης των τροφίμων, που, ειδικά τώρα με τον covid 19 και την πανδημία, έρχονται στο προσκήνιο της παγκόσμιας κοινωνίας με μεγάλη ένταση. Γι αυτό, η εκπόνησή της αλλά και η σύλληψή της έγινε από την Διεύθυνση Υγείας της ΕΕ και όχι από το Αγροτικό Γραφείο αυτής.
Οι Στόχοι της Στρατηγικής
Η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» στοχεύει σε ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων και οι ποσοτικοί στόχοι της είναι:
Μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50 %
Μείωση κατά τουλάχιστον 20 % της χρήσης λιπασμάτων
Μείωση κατά 50 % των πωλήσεων αντιμικροβιακών φαρμάκων για τα εκτρεφόμενα ζώα και την υδατοκαλλιέργεια
Ένταξη του 25% των γεωργικών εκτάσεων στο πλαίσιο της βιολογικής γεωργίας (στην Ελλάδα το ποσοστό των γεωργικών εκτάσεων είναι 9% ενώ ο μ.ο. της Ε.Ε. είναι 8%).
Εργαλεία μετάβασης
Οι κινητήριες δυνάμεις υλοποίησης της στρατηγικής αυτής είναι η έρευνα, η τεχνολογία, η καινοτομία και φυσικά οι επενδύσεις. Για να γίνουν όλα αυτά θα επενδυθούν Κοινοτικά κεφάλαια από το πρόγραμμα «Ορίζων 2020», από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, από τα Ευρωπαϊκά Γεωργικά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΠΑΑ), το Ταμείο InvestEUκαι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στα κεφάλαια αυτά πρέπει να προσθέσουμε και αυτά του ιδιωτικού τομέα ( Τράπεζες, εταιρείες, ιδιώτες).
Τα κυριότερα εργαλεία που θα δημιουργηθούν για την υλοποίηση της παραπάνω στρατηγικής είναι:
Η ευφυής και ψηφιακή γεωργία η οποία θα συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής, στην βελτίωση της διαχείρισης τους εδάφους και του ύδατος, των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων.
Τα συστήματα γεωργικής γνώσης και καινοτομίας (ΑΚΙS) που θα παρέχουν αντικειμενικές εξιδεικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες στους αγρότες.
Ο Θεσμός των γεωργικών συμβούλων οι οποίοι θα συνεργάζονται με τα συστήματα πληροφορίας γνώσης (AKIS) και τα δίκτυα δεδομένων και θα παρέχουν συμβουλές στους αγρότες
Τα δίκτυα δεδομένων για την βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που θα συλλέγουν πληροφορίες και δεδομένα για την πορεία υλοποίησης των παραπάνω στρατηγικών θα αξιολογούν τους περιφερειακούς και εθνικούς μέσους όρους και θα παρέχουν εξατομικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες και καθοδήγηση στους γεωργούς.
Για να πραγματοποιηθούν όλα τα παραπάνω όλοι οι γεωργοί και όλες οι αγροτικές περιοχές θα πρέπει να συνδεθούν με ταχύ ευρυζωνικό διαδίκτυο για να καταστήσει δυνατή την ενσωμάτωση της γεωργίας ακριβείας και την χρήση της τεχνικής νοημοσύνης.
Συμπέρασμα
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι οι αλλαγές και οι προκλήσεις που έρχονται στον αγροτικό τομέα, μαζί με αυτές που φέρνει και η νέα ΚΑΠ, είναι πολλές. Για να είμαι ειλικρινής για όλα τα παραπάνω υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις, αρκετή κριτική, επιφυλάξεις, σκεπτικισμός και αντιδράσεις από πολλές αγροτικές Οργανώσεις. Ίσως στο δρόμο κάποια από όλα αυτά αναθεωρηθούν ή κριθούν, ως στόχοι, υπερβολικά.
¨Ο,τι και να συμβεί όμως από τα παραπάνω, το τραίνο της μετάβασης έχει ξεκινήσει και οι Λέσβιοι αγρότες δεν πρέπει να το χάσουν. Γιατί, όποιος αγρότης δεν προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις που έρχονται, δεν θα μπορεί να είναι ανταγωνιστικός και βιώσιμος, αφού δεν θα έχει επαρκεί πρόσβαση στα συστήματα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, χρηματοδοτήσεων, παραγωγής και αγοράς.
Γι αυτό, από τώρα πρέπει να ξεκινήσει συντεταγμένα στο νησί μας ο θεσμικός διάλογος για όλες τις αλλαγές που έρχονται ώστε η μετάβασή μας στο νέο παραγωγικό μοντέλο να μην αφήνει κανένα πίσω, να είναι κοινωνικά δίκαιη και ρεαλιστικά εφαρμόσιμη.
Στρατής Νικολάου
Υπεύθυνος Αγροτικού Γραφείου ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Λέσβου
