Παρ’ όλο που δώσαμε ραντεβού με τον φίλο Χρήστο Χατζηδιάκο, τον Ανεμωτίσιο, ιδιοκτήτη μιας από τις πιο γνωστές ταβέρνες της Θεσσαλονίκης, που έχει γίνει αγαπημένο πολιτικοδημοσιογραφικό (ανεξάρτητα πως το βλέπει ο καθένας) στέκι του κέντρου της, να επισκεφθούμε μαζί την ΔΕΤΡΟΠ- έκθεση τροφίμων και ποτών-, τελικά βρέθηκα στα περίπτερα μόνος μου.
Η κουβέντα ξεκίνησε από το πολυσυζητημένο θέμα των ημερών, της ελληνικής παραγωγής και παραγωγικότητας κι είπαμε να δούμε τι προβάλλεται σ’ αυτήν την έκθεση, που λειτουργούσε το τελευταίο τριήμερο στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ, παράλληλα μ’ εκείνη των βιολογικών προϊόντων και μας είχαν πάρει τ’ αυτιά, συνεντεύξεις επί συνεντεύξεων και διαφημίσεις επί διαφημίσεων.
Ο χάρτης του εκθεσιακού χώρου, σε πληροφορούσε για τα προβαλλόμενα προϊόντα. Λάδια, ελιές, κρασιά, τυριά, λαχανικά, φρούτα, οινοπνεύματα, ξύδια, κρέατα, ξηροί καρποί, κι ό, τι άλλο μπορεί να ευφράνει τον ουρανίσκο.
Πρωί Δευτέρας, τελευταίας μέρας της έκθεσης, ήτανε, αραιοί οι επισκέπτες, πράγμα που διευκόλυνε την, κατά το δυνατόν, λεπτομερή περιήγηση.
Προχωρούσα στους διαδρόμους βλέποντας και απαριθμώντας. Παρούσες η Χαλκιδική, η Κρήτη, η Πελοπόννησος, η Θεσσαλία, η Ήπειρος, η Μακεδονία, ο Έβρος, η Βοιωτία. Και η Κύπρος, αλλά και η γείτων Τουρκία, που είχε στήσει ολόκληρο περίπτερο βιολογικών προϊόντων με εντυπωσιακές, τουλάχιστον εμφανισιακά, ξεναγούς.
Έβλεπα και ξανάβλεπα, μάζευα πληροφοριακά έντυπα, παρατηρούσα τις προετοιμασίες για τις μεσημεριανές, τελευταίες, δεξιώσεις και συνεντεύξεις τύπου. Περιέτρεξα την Ελλάδα. Αυτό που όμως ενδόμυχα περίμενα να βρω δεν το βρήκα.
Λέσβος δεν μου μύρισε πουθενά. Ούτε στα λάδια, ούτε στα ούζα, ούτε στα τυριά. Δεν θα έκανα λόγο για λαχανικά και φρούτα, αφού απ’ αυτά ούτε για το νησί δεν έπαρκούν. Τίποτα όμως; Κανείς; Ούτε ως γεωγραφικός χώρος δεν σημειωνόταν. Και πως βέβαια να σημειωθεί αφού δεν ήρθε να εκθέσει ούτε ένα προϊόν.
Δεν ξέρω τι ακριβώς συμβαίνει ή συνέβη. Αυτό που σημείωσα ήταν η απουσία.
Κι αμέσως έτρεξε το μυαλό μου στην κίνηση «Καταναλώνουμε ό, τι παράγουμε», που πριν δεκαπέντε μέρες έφτασε και στο νησί μας, με μια συνάντηση-συζήτηση στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Μυτιλήνης.
Πολύ σωστή και επιβεβλημένη κίνηση, ως αρχή. Όμως για να καταναλώνεις τα δικά σου προϊόντα, πρέπει κατ’ αρχήν να τα παράγεις. Κι αν θέλει να έχει μια χρησιμότητα, να προσφέρει μια πραγματική υπηρεσία στον τόπο, όλο τον τόπο, η κίνηση αυτή, θα πρέπει να μελετήσει, να σχεδιάσει και να οργανώσει, με τη βοήθεια του κράτους, στο βαθμό που αυτό του επιτρέπεται την ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής. Που απ’ όσο ακούω και βλέπω, βρίσκεται σε υποχώρηση.
Δεν μπορείς βεβαίως λόγω Ε.Ε. να απαγορεύσεις την διάθεση λευκού τυριού, που οι επιτήδειοι το ονομάζουν «φέτα», Δανίας και Βουλγαρίας, μπορείς όμως να πιέσεις τα πολυκαταστήματα τροφίμων, που λειτουργούν στη Λέσβο, να βάλουν στα ράφια τους και λεσβιακά προϊόντα. Απ’ αυτά που υπάρχουν. Που θα πρέπει κι αυτά με τη σειρά τους, να διατίθενται σε τιμές ανταγωνιστικές.
Φυσικά χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και πολύ δουλειά. Και όραμα και φαντασία και επιμονή. Αλλά και υπομονή. Γιατί τίποτα δεν επιτυγχάνεται χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις. Κι ακόμα μια βασική προϋπόθεση. Την συνεργασία. Που –δεν θέλω να γίνομαι κακός και αντιπαθής- αλλά στο νησί μας δεν την διαπιστώνω.
Μια απλή κίνηση έγινε πριν από καιρό, στον πολιτιστικό τομέα, όχι στον οικονομικό, που είναι εκ των πραγμάτων ανταγωνιστικός. Μια κίνηση που έλεγε, πως υπό τις διαμορφούμενες συνθήκες, ήταν ανάγκη να αποκατασταθούν όροι συνεργασίας και συμπόρευσης. Και βρέθηκαν άνθρωποι να την αρνηθούν. Έτσι χωρίς λόγο. Σήμερα βλέπω αυτή την ιδέα, να την υιοθετούν και άλλοι. Μακάρι οι επόμενοι να την επιτύχουν. Θα είναι ένα βήμα.
Εν τέλει κι ας γίνω βαρετός και επαναλαμβανόμενος.
Η ανάκαμψη, η όποια ανάπτυξη, που απαιτεί μελέτη, σχέδιο, οργάνωση και συνεργασία, μπορεί ν’ αρχίσει από το κύτταρο που τείνει να εξαφανισθεί και αποκαλείται, συγκαταβατικά, περιφέρεια.
Δεν πιστεύω ότι έτσι θα λυθεί το μέγα ελληνικό πρόβλημα. Ούτε πως θα ανατρέψει τα παγκόσμια συμφέροντα, που, με τη συνεργασία του κράτους μας , το δημιούργησαν. Ίσως θα μας δώσει μια ανάσα, που τόσο ανάγκη την έχουμε.
Γυρίζοντας από την έκθεση, πέρασα μια απ’ του Χατζηδιάκου. Εκεί σίγουρα θα έβρισκα κάποιο άρωμα Λέσβου.
Ξενοφών Ε. Μαυραγάνης www.plomarinews.gr
