Γράφει ο Στρατής Νικολάου. Η πληθώρα σημαντικών σφαλμάτων και ελλείψεων των αναρτημένων δασικών χαρτών στην Λέσβο οδηγεί σε απόγνωση τους πολίτες και αναδεικνύει τις σοβαρές ευθύνες της Πολιτείας η οποία πρέπει να δώσει οπωσδήποτε λύση.
Η κυβέρνηση της ΝΔ αντί να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα το ζήτημα και να ενημερώσει σωστά τους πολίτες για την αναγκαιότητα δημιουργίας του εθνικού κτηματολογίου και της σύνταξης των δασικών χαρτών, προσπαθεί να ρίξει τις ευθύνες στο Σύριζα. Όμως οι υπάρχουσες αλήθειες είναι διαφορετικές και την διαψεύδουν:
Αλήθεια πρώτη. Ο χαρακτηρισμός των δασών και των δασικών εκτάσεων καθορίζεται στο άρθρο 24 του συντάγματος του 1975 και με βάση τον κατ εξοχήν εκτελεστικό συνταγματικό νόμο 998/1079 θα έπρεπε οι δασικοί χάρτες να είχαν συνταχθεί πριν από σαράντα χρόνια!
Αλήθεια δεύτερη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα προκύπτει με τις χορτολιβαδικές εκτάσεις διότι η δασική νομοθεσία και το σύνταγμα θεωρούν τα χορτολίβαδα ως δασικές εκτάσεις και εν δυνάμει δάση! Πρόκειται για εκτάσεις που η ερμηνευτική εγκύκλιος εφαρμογής του παραπάνω νόμου αναφέρει ότι αποτελούνται από φρυγανώδη, ξυλώδη είδη, όπως είναι το θυμάρι, η αφάνα και διάφορα φρυγανώδη φυτά, που ενδημούν κυρίως στα νησιά όπως η Λέσβος.
Ειδικά για τις εκτάσεις αυτές όμως το άρθρο 74 του ν. 998/79 προέβλεπε ότι εντός πενταετίας, δηλαδή μέχρι το 1984 έπρεπε να χαρτογραφηθούν και να παραδοθούν για διαχείριση και αγροτική διάθεση στο Υπουργείο Γεωργίας!
Η ΝΔ όλα τα προηγούμενα χρόνια της διακυβέρνησής της όχι μόνο δεν έλυσε το θέμα σύμφωνα με την παραπάνω ρύθμιση, που η ίδια είχε θεσπίσει το 1979, αλλά φρόντισε με το άρθρο 53 του ν. 4280/2014 να την καταργήσει και να τροποποιήσει το άρθρο 3 του ν.998/79 ορίζοντας ότι η διαχείριση των χορτολιβαδικών εκτάσεων ασκείται από την Δασική Υπηρεσία, πράγμα που ουσιαστικά σήμανε ότι εξακολουθούσε η Πολιτεία να τις θεωρεί ως δασικές, στερώντας από τον αγροτικό κόσμο τη δυνατότητα να τις αξιοποιεί για την κτηνοτροφία!
Αλήθεια Τρίτη: Οι δασικοί χάρτες της Λέσβου, για τους οποίους σήμερα γίνεται συζήτηση, παραδόθηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες στο τέλος του 2019, επί κυβέρνησης ΝΔ, για να ελεγχθούν και να θεωρηθούν από τις δασικές υπηρεσίες. Η κυβέρνηση της ΝΔ τελικά ανάρτησε τους χάρτες με ένα και πλέον χρόνο καθυστέρηση, χωρίς να έχουν διορθωθεί σημαντικά λάθη. Τι έκαναν δεκατέσσερις ολόκληρους μήνες για να διορθώσουν τα λάθη; Ποιες ήταν οι εντολές και οι υποδείξεις που έδωσαν στις αρμόδιες υπηρεσίες για να μην φτάσουμε στο σημερινό αδιέξοδο;
Αλήθεια τέταρτη: Αντί να προσλάβει επιστήμονες στις δασικές υπηρεσίες, ώστε να ελεγχθούν οι δασικοί χάρτες, να στηριχθεί η ανάρτηση και οι πολίτες, η ΝΔ πάγωσε τις προγραμματισμένες το 2019 από την κυβέρνηση Σύριζα εγκεκριμένες προσλήψεις 550 επιστημόνων (δασολόγων-δασοπόνων), μείωσε τα στελέχη (και λόγω συνταξιοδοτήσεων) και σήμερα δύο χρόνια μετά τρέχουν και δεν φτάνουν.
Αλήθεια πέμπτη: Η προσχηματική ερώτηση του κ. Αθανασίου στη Βουλή για τους δασικούς χάρτες έγινε με στόχο να πλήξει τον ΣΥΡΙΖΑ και να προλάβει τις αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου. Όμως οι αόριστες και γενικόλογες τοποθετήσεις του Υφυπουργού ΥΠΕΝ κ. Αμυρά ο οποίος δεν έδωσε καμιά τεκμηριωμένη και ουσιαστική απάντηση στο πως θα προστατέψει τις ενισχύσεις και τις περιουσίες των Λέσβιων αγροτών από τα λάθη των δασικών χαρτών, παραπέμποντας το όλο θέμα σε μια νομοπαρασκευαστική επιτροπή, έχει δημιουργήσει βαθιά ανησυχία και αγωνία στον αγροτικό κόσμο. Οι νομοπαρασκευαστικές επιτροπές δεν μπορούν να λύσουν ζητήματα για τα οποία χρειάζονται πολιτικές αποφάσεις! Η μόνη σίγουρη και ξεκάθαρη απάντηση που έδωσε ο κ. Αμυράς ήταν πως τα χρηματικά παράβολα των αντιρρήσεων θα πληρώνονται κανονικά!
Αλήθεια έκτη: Το νέο παραγωγικό μοντέλο της πράσινης ανάπτυξης θα απαγορεύσει μελλοντικά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα την οποία θα αντικαταστήσει με ανανεώσιμες μορφές ενέργειας (τα νησιά θεωρούνται από την ΕΕ τόποι υψηλής έντασης άνθρακα). Μετατρέποντας ιδιωτικά βοσκοτόπια σε δημόσιες ή ιδιωτικές δασικές εκτάσεις ανοίγουν τον δρόμο στις μεγάλες εταιρείες ενέργειας, να γεμίσουν τη Λέσβο με φωτοβολταϊκά και τεράστιες ανεμογεννήτριες εκδιώκοντας τους κτηνοτρόφους από χώρους που χιλιάδες χρόνια τώρα έβοσκαν τα κοπάδια τους, αλλοιώνοντας την ιστορική, φυσική και περιβαλλοντική φυσιογνωμία του νησιού μας.
Αλήθεια έβδομη: Η κυβέρνηση του Σύριζα πέτυχε το 2017 να αναγνωριστούν στον Ευρωπαϊκό κανονισμό Omnibus ως επιλέξιμες για ενίσχυση οι θαμνώδεις και ξυλώδεις εκτάσεις που παραδοσιακά έβοσκαν τα πρόβατά τους οι κτηνοτρόφοι μας. Τώρα στους δασικούς χάρτες οι εκτάσεις αυτές στην πλειοψηφία τους χαρακτηρίζονται δασικές. Έτσι, θα χαθεί και η ευκαιρία να μειωθούν οι υψηλές ανά εκτάριο ενισχύσεις που φαίνεται να εισπράττει η χώρα μας από την Ε.Ε. πράγμα που θα δυσκολέψει την διαπραγματευτική θέση της για την εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων.
Τι πρέπει να γίνει τώρα.
Στην παρούσα συγκυρία έξαρσης της πανδημίας και με τα διαπιστωμένα σοβαρά λάθη των δασικών χαρτών είναι προφανές ότι η κυβέρνηση οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και όχι να τις μεταφέρει στους πολίτες, οι οποίοι δεν πρέπει να επιβαρυνθούν οικονομικά λόγω της πληθώρας των λαθών και των ατελειών που αφορούν στο μεγαλύτερο τμήμα της Λέσβου.
Η πολιτεία οφείλει άμεσα να διορθώσει τα σοβαρά λάθη στους χάρτες καλύπτοντας το κόστος των απαραίτητων επιστημόνων οι οποίοι θα κάνουν τις διορθώσεις. Είναι απαράδεκτο σήμερα να καλούνται οι πολίτες να διορθώσουν παθογένειες δεκαετιών, να εντοπίσουν και να διορθώσουν αστοχίες και λάθη για τα οποία οι ίδιοι δεν φέρουν καμία ευθύνη, πληρώνοντας δυσβάσταχτο κόστος εν μέσω πανδημίας.
Μόνο έτσι μπορεί σε δεύτερη φάση και με νέο χρονοδιάγραμμα ανάρτησης ( χρονική παράταση) να προχωρήσει η διαδικασία των αντιρρήσεων, εξασφαλίζοντας την ενημέρωση όλων των πολιτών και την πρόσβασή τους στην πληροφορία λαμβάνοντας υπόψη την πανδημία.
Στη Λέσβο ειδικότερα το 60% των εκτάσεων του νησιού εμφανίζονται στους χάρτες ως δάση ή δασικές εκτάσεις! Το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων αυτών δηλώνονται ως επιλέξιμα βοσκοτόπια για ενίσχυση από την ΕΕ. Εάν πάψουν να δηλώνονται και καταργηθεί και η τεχνική λύση κατανομής των βοσκοτόπων, τότε ένα μεγάλο μέρος της κτηνοτροφίας του νησιού θα σβήσει με τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Προσωπική μου θέση είναι ότι οι αγροτικές εκτάσεις που δηλώνονταν μέχρι σήμερα στο ΟΣΔΕ ή δύνανται να χαρακτηριστούν επιλέξιμοι βοσκότοποι με θαμνώδη και ξυλώδη βλάστηση σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό κανονισμό omnibus, και χαρακτηρίζονται δασικές εκτάσεις, να επιτραπεί, κατ εξαίρεση και αποκλειστικά η γεωργική τους χρήση με την προϋπόθεση ότι αυτές θα εξακολουθήσουν να διατηρούν την σημερινή τους μορφή και το σημερινό τους χαρακτήρα.
Από τις εκτάσεις αυτές, όσες είναι βοσκότοποι να εντάσσονται σε ειδικά διαχειριστικά σχέδια βόσκησης και να επιτρέπεται να γίνονται οι αναγκαίες υποδομές για τις αγροτικές δραστηριότητες. Λύση προς αυτή την κατεύθυνση δίνει και ο Ν. 5351/2015 που θέσπισε ο Σύριζα για τα διαχειριστικά σχέδια βοσκοτόπων και τις βοσκήσιμες γαίες. Ενώ οι δημόσιες δασικές εκτάσεις, θα πρέπει να αποδοθούν για χρήση στους σημερινούς καλλιεργητές και κτηνοτρόφους, που τις κατέχουν, για όσο χρονικό διάστημα ασκούν την γεωργική ή κτηνοτροφική δραστηριότητα, οι ίδιοι ή οι διάδοχοί τους, ώστε να μην διαταραχθεί η παραγωγική δυνατότητα της χώρας στην παραγωγή τροφίμων.
