Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε τις τελευταίες μέρες ο συνεργάτης του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, ερευνητής-κινηματογραφιστής Ολιβιέ Μεντενό, που πραγματοποιεί μια μεγάλη έρευνα γύρω από την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, σε συνδυασμό με τις πολιτικές συνθήκες, αλλά και τις επιπτώσεις της αποτρόπαιης αυτής πράξης, που συγκλόνισε την Ελλάδα τον Μάϊο του 1963.
Ο Γάλλος κινηματογραφιστής κινηματογράφησε στην Θεσσαλονίκη τους τόπους που έχουν σχέση με την δολοφονία, αλλά και εκείνους στους οποίους κινούνταν τότε το παρακράτος που με την δράση του εκτός των άλλων προκάλεσε και την οργισμένη παραίτηση του τότε πρωθυπουργού της χώρας Κωνσταντίνου Καραμανλή, διερωτώμενου με ιδιαίτερη σημασία, «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο».
Στην έρευνα μετέχουν και απαντούν στις ερωτήσεις του ερευνητή ο Βασίλης Βασιλικός, συγγραφέας του ιστορικού μυθιστορήματος «Ζήτα», ο Ελληνογάλλος σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, που έκανε ταινία το «Ζήτα», ο γιος του Λαμπράκη Γιώργος και ο συμπατριώτης μας δημοσιογράφος-συγγραφέας Ξενοφών Μαυραγάνης, αυτόπτης μάρτυρας, όπως είναι γνωστό της δολοφονίας.
Στη μακρά συνομιλία του με τον ερευνητή ο Ξενοφών Μαυραγάνης περιέγραψε, εκτός των άλλων, το ζοφερό πολιτικό κλίμα της εποχής, την απροκάλυπτη συνεργασία της αστυνομίας, σημαντικού μέρους του στρατού αλλά και του δικαστικού σώματος, επιφανή μέλη του οποίου ανέλαβαν υπουργικές θέσεις στην δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, που είχαν μεταβάλει το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας σε αυταρχικό, που στερούσε έμμεσα από τους πολίτες τα ατομικά και συλλογικά τους δικαιώματα.
Η έρευνα θα αποτελέσει ένα ντοκιμαντέρ παραγωγής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, που θα προβληθεί στην Αθήνα την άνοιξη του 2018 και στο Παρίσι, σε ημερομηνία που θα προσδιορισθεί αργότερα.