Γράφει ο Αριστείδης Κυριαζής. Νήσος Αιολίς Λέσβος, η δε χώρα Λεσβία – Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις. «Εξ αρχής θεωρήθηκε ως χώρος μακράν της αξιοπρεπούς διαβιώσεως των φρονίμων και σοβαρών νοικοκυραίων κείμενος, ως τόπος απαγορευμένος για εμφορούμενους από υγιείς αρχές ανθρώπους, δηλαδή, μ’ ένα λόγο, ως τόπος απωλείας ψυχών της μικρής μας πόλης.
Ίσως και γι’ αυτό, όταν ένα χειμωνιάτικο Σαββατόβραδο άνοιξε τις πύλες του, δεν πραγματοποιήθηκε ο κατά τα ειωθότα καθιερωμένος αγιασμός, για να πάνε καλά οι δουλειές. Το αν κλήθηκε και αρνήθηκε (απίστευτο, πάντως) να παρευρεθεί ιερέας ή δεν κλήθηκε παντάπασιν, δεν έγινε γνωστό.
Το σίγουρο είναι πως μέχρι εκείνη τη στιγμή, αρχές Φεβρουαρίου του 1952, τέτοιο μαγαζί δεν είχαμε ξαναδεί. Και μάλιστα με το παράξενο για μας όνομα ΟΥΖΕΡΙ. Όλοι καταλαβαίναμε, βέβαια, πως ήταν κάτι σχετικό με το ούζο, ποτό συνυφασμένο με τη ζωή μας και τη ζωή του τόπου μας, αλλά τέτοια λέξη δεν είχαμε ξανακούσει».
Το παραπάνω απόσπασμα είναι από το εικονιζόμενο πέμπτο, αρτιότερο και καλύτερο λογοτεχνικό βιβλίο-νουβέλα του Πλωμαρίτη Ξενοφώντα Μαυραγάνη, με τον ευρηματικό τίτλο «Το Ουζερί», που εκδόθηκε ιδιαίτερα καλοτυπωμένο πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη από τις εκδόσεις «Νησίδες» με την υποστήριξη της Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος».
Είχαν προηγηθεί τα άλλα τέσσερα βιβλία του με συλλογές διηγημάτων: «Ο θείος μου ο άγιος» (2009), «Ψάρι με κεφάλι και ουρά» (2011), «Προς το παρόν υγιαίνω» (2013), «Ανισαμιά» (2014). Ελπίζω και εύχομαι η πετυχημένη διάβαση από τα διηγήματα στη νουβέλα, να ακολουθηθεί οσονούπω από ένα Πλωμαρίτικο μυθιστόρημα.
Ο Ξενοφών Μαυραγάνης, στο «Ουζερί», ανασύρει από το παρελθόν τη ζωή του Πλωμαρίου του περασμένου αιώνα, μέσα από περιγραφές συνηθειών των αγαπημένων ηρώων του, που αντιστοιχούν σε χαρακτηριστικούς επώνυμους Πλωμαρίτες, διανθισμένες με ασχολίες, ήθη, έθιμα και χαρακτηριστικά επεισοδιακά χιουμοριστικά στιγμιότυπα γεγονότων της εποχής. Σε ένα από αυτά αναφέρεται στον υπάλληλο ενός πρατηρίου ούζου, τον επονομαζόμενο «Έξι παρά πέντε»:
«Τον συμπαθέστατο Τάκη, που του κόλλησαν το παρατσούκλι λόγω της ελαφράς κάμψης του λαιμού του προς τα αριστερά, εικόνα που παρέπεμπε κατ’ ευθείαν στους δείκτες του ρολογιού τη στιγμή που έδειχνε έξι παρά πέντε. Ευγενέστατος πάντα ο κύριος Τάκης, παραλάμβανε το μπουκάλι από τον πελάτη, έλεγχε την καθαριότητα και τις οσμές που τυχόν ανέδιδε και μ’ έναν μικρό μαστραπά το γέμιζε με το επιλεγμένο μεθυστικό περιεχόμενο. Γιατί οι επιλογές των καταναλωτών ήταν τουλάχιστον τρεις, ανάλογα με τον οινοπνευματικό βαθμό κάθε κατηγορίας ούζου, 43, 46 και 48 βαθμών, που καθόριζε και τις αντοχές του κάθε πότη».
Σε συνέντευξη στον Αντισσαίο συγγραφέα Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη, στην εφημερίδα της Άρτας «Μαχητής» στις 3-12-16, ο Μαυραγάνης σημείωσε το λόγο γραφής του πέμπτου βιβλίου του: «Ήθελα να περιγράψω την ζωή σε μια κωμόπολη της επαρχίας στη δεκαετία του ’60. Μια δεκαετία που τη θεωρώ καθοριστική για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Η μετεμφυλιακή περίοδος, μια επίπλαστη ευημερία ορισμένων που γρήγορα εξαφανίσθηκε, η φτώχεια και ο δρόμος της μετανάστευσης, η απέλπιδα προσπάθεια, λίγων δυστυχώς, να φέρουν τη λήθη και την απάλειψη του εθνικού διχασμού, την εγκατάλειψη της επαρχίας.
Το ουζερί, ήταν ένα μαγαζί που για πρώτη φορά άνοιξε στο Πλωμάρι της Λέσβου, κλασικό τόπο ουζοπαραγωγής. Μέχρι τότε το ούζο το πίναμε στα καφενεία. Η δημιουργία του Ουζερί, ήταν μια έκφανση του δήθεν εκσυγχρονισμού, εξαθηναϊσμού θα έλεγα καλλίτερα της εκτός Αθηνών Ελλάδας. Δηλαδή μια απόλυτη μίμηση όσων συνέβαιναν στην πρωτεύουσα».
Το χιούμορ, η κοινωνική ευαισθησία, η λογοτεχνική δεινότητα, η απολαυστική γλώσσα, η αγάπη για το Πλωμάρι και τη ζωή, η τόλμη καταγραφής της αλήθειας και οι ιστορικές αναφορές, που διακρίνουν τη γραφή του Μαυραγάνη, καθιστούν τις 104 σελίδες του βιβλίου του «Το Ουζερί», ένα απολαυστικό ανάγνωσμα των φιλόμουσων Λέσβιων καθώς και ένα ξεχωριστό οικονομικό πρωτοχρονιάτικο δώρο για τις μέρες των εορτών, απαραίτητο μέσο φυγής από τις δύσκολες σημερινές μέρες του παγκοσμιοποιημένου μιμητισμού στο αυθεντικό παρελθόν της όμορφης Λέσβου.
Αριστείδης Κυριαζής
