Του Ασημάκη Πανσέληνου. Ιστορικές εκλογικές αναμετρήσεις. Αν και όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις είναι σημαντικές κάποιες έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται οι σημερινές εκλογές, αλλά και αυτές της 5ης Μαρτίου 1950. Σ’ αυτές συμμετείχε η Αριστερά, μετά την αποχή του 1946 και το τέλος του Εμφυλίου. Ήταν εκλογές που έγιναν με εξαιρετικά δυσμενείς πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες· φυλακίσεις, εξορίες, τρομοκρατία. Και όμως ο συνδυασμός της Αριστεράς Δημοκρατική Παράταξη, με τους Αλέξανδρο Σβώλο, Ιωάννη Σοφιανόπουλο και Νεόκοσμο Γρηγοριάδη, πήρε 9,70%, το Λαϊκό Κόμμα του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη 18,80%, το Κόμμα Φιλελευθέρων, του Σοφοκλή Βενιζέλου 17,24%, η Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου, του Νικόλαου Πλαστήρα, 16,44%, το Κόμμα Γεωργίου Παπανδρέου 10,67%, η Πολιτική Ανεξάρτητη Παράταξη, των Θ. Τουρκοβασίλη και Κ. Μανιαδάκη, 8,15%, το Μέτωπο Εθνικής Αναδημιουργίας, των Π. Κανελλόπουλου και Αλ. Σακελλαρίου, 5,27%, το Εθνικόν Κόμμα Ελλάδος, του Ναπ. Ζέρβα, 3,65%, η Παράταξη Αγροτών και Εργαζομένων, του Αλ. Μπαλτατζή και Αλ. Μυλωνά 2,62% και το Νέο Κόμμα του Σπ. Μαρκεζίνη 2,50%. Η Δημοκρατική Παράταξη εξέλεξε βουλευτές στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη, στη Δράμα, στην Καβάλα, στις Σέρρες και στη Λέσβο.
Στη Λέσβο ήταν πρώτη με 21,83% και εξέλεξε δύο βουλευτές: τον γνωστό συγγραφέα Ασημάκη Πανσέληνο και τον δημοσιογράφο Θείελπι Λευκία. Ο Πανσέληνος με άρθρα του στην εφημερίδα Ταχυδρόμος, η οποία επανεκδόθηκε μόλις στις 11 Φεβρουαρίου 1950, μετά το κλείσιμό της από τη δικτατορία του Μεταξά του 1936, πολεμούσε την τρομοκρατία, υπερασπιζόταν τη νομιμότητα, τη δικαιοσύνη, τον μόχθο των κατοίκων του νησιού τη δημοκρατία. Επίκαιρος και σήμερα, έγραφε τότε για τη διαφθορά των κυβερνώντων, τις υποσχέσεις, τον εκμαυλισμό των πολιτών, τους δήθεν πατριώτες, για τις καθημερινές ανάγκες του λαού.
Ότι δεν επιτεύχθηκε, τότε το προσδοκάμε με τις σημερινές εκλογές. Καλό βόλι, λοιπόν, και με τη νίκη!
Αριστείδης Καλάργαλης
Είπανε για την ολιγαρχία της χώρας μας, οι ξένοι παρατηρητές, πως είναι η πιο διεφθαρμένη του κόσμου (μαζί με την κινέζικη) αλλά έπρεπε να πούνε πως είναι και η πιο κυνική. Το θέαμα που παρουσιάζει ο προεκλογικός αγώνας τις μέρες αυτές θα μπορούσε να εμπνέψει την πένα ενός σαρκαστή για την πιο οδυνηρή σάτιρα της Δημοκρατίας. Είναι κάτι που δε μπορεί να φέρει ούτε γέλιο ούτε κλάμα, η στάση που κρατούνε μπρος το λαό, οι πολυποίκιλοι άνθρωποι που διεκδικούν τη ψήφο του.
Αφού σαν γνήσιοι τρομοκράτες χτυπήσανε το λαό με κάθε τρόπο, αφού θεσπίσανε ως εγκληματικές και αξιόποινες πράξεις τα ιδανικά του για ελευθερία (πολιτική και κοινωνική) σαν γνήσιοι τώρα ζητιάνοι πάνε κοντά του και του ζητάνε τη ψήφο του με την υπόσχεση να του επιτρέψουν τα δικαιώματα που του πήρανε.
Τον έχουνε δεμένο και του ζητάνε πρώτα να τους ψηφίσει κι ύστερα να τον λύσουνε. Κι άλλος υπόσχεται να τον λύσει πιο λίγο, άλλος περισσότερο. Και μέσα σ’ αυτό τους τον ανταγωνισμό ο ένας ξεσκεπάζει τον άλλο. Κι ο λαός τους ακούει και δε μιλά.
Αλλά η σιωπή του λαού είναι κίνδυνος, όπως η σιωπή του πελάγου. Τα λόγια δεν είναι πάντα δύναμη. Σωπαίνει πάντα κανείς λίγο πριν πει κάτι το οριστικό και αμετάκλητο. Κι αυτή η στιγμή της σιωπής, είναι που ταράζει τους τρομοκράτες και τους επαίτες.
[…] Όμως υπάρχει τούτο το χαρακτηριστικό στη συνείδηση των μαζών. Όσο σκύβουν μπορούνε να κουτσοζούν, όταν όμως για μια στιγμή έστω σηκώσουν το κεφάλι, τότε ή θα τον βλέπουν πάντα τον ήλιο ή θα πεθάνουν. Τίποτα δεν μπορεί ν’ αλλάξει την ιδέα του ανθρώπου που ξύπνησε μια στιγμή κι είδε πως είναι πολύ εύκολο και πολύ μπορετό να ζήσει καλύτερα απ’ όσο ζει.
[…] Τη θέληση του λαού να ανεβεί στην πολιτική εξουσία του τόπου του την εκφράζει αυτή τη στιγμή η Δημοκρατική Παράταξη. –Εμείς! Από τη μια είμαστε εμείς, — κι όλοι οι άλλοι μικροί και μεγάλοι από την άλλη. Κι ανάμεσό μας χάσμα μέγα εστήρικται.
Δεν υπάρχει ανάμεσό μας διαφορά ποσοτική ουδέ καν ποιοτική, αλλά διαφορά είδους. Εκείνοι πάνε να δώσουν, άλλος λίγα άλλος πολλά, στο λαό, – από κείνα φυσικά που του ανήκουν. Εμείς εκφράζουμε τη θέληση του λαού να τα πάρει ο ίδιος.
Εκείνοι είναι ένα είδος μεσίτες, άλλος καλός, άλλος κακός, ανάμεσα σ’ ένα κράτος αντιλαϊκό και υπόσχουνται να μεσολαβήσουν για να παραχωρήσει όσο μπορεί περισσότερο στο λαό. Εμείς θέλουμε να φτιάξουμε κράτος λαϊκό, που το φτιάνει ο λαός και το ελέγχει ο λαός και οργανώνει την εθνική οικονομία σύμφωνα με τα συμφέροντα του λαού. Κράτος που στην οργανική λειτουργία του εξυπηρετεί αυτόματα τα συμφέροντα του λαού, όπως το σημερινό εξυπηρετεί των πλουσίων. Αυτό είμαστε εμείς.
[…] Μας λένε αντεθνικούς, προδότες, Βουλγάρους. Αν λείπαμε εμείς θα βρίσκανε κάποιον άλλο λιγότερο αποφασιστικό από μας για να του τα πούνε, κι αν βγει κάποιος πιο αποφασιστικός από μας, θα αφήσουν εμάς για να του τα ειπούνε εκείνου. Για τον εκμεταλλευτή πατρίδα του είναι τα πλούτη και τα προνόμιά του κι όταν αυτά κινδυνεύουν, είναι πολύ φυσικό να πιστεύει πως ο κόσμος ολόκληρος χάνεται.
Ας πούμε λοιπόν, κύριοι, πως εμείς είμαστε απάτριδες. Εσείς που είσαστε πατριώτες δεν έχετε παρά να ικανοποιήσετε τα αιτήματα του λαού, που όλα είναι δίκαια.
Να τον ανεβάσετε στην πολιτική εξουσία, όπως είναι σ’ όλες τις χώρες του κόσμου εχτός από δω και απ’ την Ισπανία. […] Να του δώσετε μεροκάματο γερό τιμαριθμικό για να ζήσει και ν’ αδειάσετε το κεμέρι σας απ’ τα πλούτη που σωρέψατε από τη δυστυχία του.
Όταν τα κάνετε αυτά εμάς θα μας εγκαταλείψει αυτόματα, θα είμαστε χωρίς σημασία και δε θα μπορούμε πια να προδώσουμε την πατρίδα.
Αλλιώς; Την πατρίδα δεν πρόκειται βέβαια να την προδώσουμε αλλά τα οικονομικά σας προνόμια θα τα καταργήσουμε. Και τότε όταν βρεθείτε μπροστά στο αδυσώπητο γεγονός, θα βεβαιωθείτε και μόνοι σας ότι δεν είμαστε προδότες. Θα σας φύγει η αυταπάτη όταν πάψει να σας εξυπηρετεί.
Ασημάκης Πανσέληνος. Σκίτσο του Γιώργου Βακιρτζή
Το ψηφοδέλτιο της Δημοκρατικής Παράταξης στη Λέσβο, εκλογές του 1950
