«Ο Πάνος Χαλδέζος γεννήθηκε «Ίσα Μέσα» στο Πλωμάρι κοντά στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, το 1898. Ζούσε με την μητέρα του -ορφανός από πατέρα- και προσπαθούσε από πολύ μικρός να προσφέρει στους συνανθρώπους και στον τόπο του. Σε ηλικία μόλις 15 ετών οργάνωσε παιδική χορωδία για την ενίσχυση του στόλου. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μάζεψε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για το σκοπό αυτό. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο, το 1916, διορίστηκε υπάλληλος στο Δήμο Πλωμαρίου (που κάποιοι αποφάσισαν μετά από 100 περίπου χρόνια ότι δεν πρέπει να υφίσταται λόγω «Καλλικράτη»…).
Το 1918 στρατευμένος πια, συμμετέχει σε όλες τις μάχες του Ελληνικού Στρατού. Στη μάχη με τους Τούρκους, στο Τουλού Μπουνάρ της Μικράς Ασίας τραυματίζεται δύο φορές. Οργανώνει συνεργείο με τεχνίτες και σε κάποια μικρή διακοπή των επιχειρήσεων με σύμμαχο την αγάπη προς την πατρίδα, χτίζει και εξοπλίζει μια εκκλησία κοντά στο Βayindir (Βαϊνδήρι). Για την πράξη του αυτή τον συγχαίρει δημοσίως ο διοικητής του 34ου Συντάγματος. ΟΙ πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονται και αργότερα συμμετέχει στην εκστρατεία για την απελευθέρωση του Αϊδινίου.
Με το τέλος του πολέμου επιστρέφει στον Δήμο Πλωμαρίου. Οργανώνει σε αυτό και στα χωριά του, την κατασκευή και τοποθέτηση στηλών για τους πεσόντες του πολέμου. Βρίσκει, επικοινωνεί, οργανώνει όλους τους απόδημους Πλωμαρίτες μέχρι την Αμερική και τους βοηθά να δημιουργήσουν Συνδέσμους. Εξασφαλίζει χρήματα, δίνει έμπνευση στον κόσμο να κινηθεί και να βοηθήσει και έτσι πραγματοποιείται η ανέγερση Παιδικού Σταθμού και Γηροκομείου. Ασχολείται και με την οργάνωση ελαιουργικού συνεταιρισμού. Και όντας διορατικός, κρίνει ότι αυτός ο τόπος χρειάζεται όσο τίποτα ένα λιμάνι, οπότε το 1925 σε επαφές με τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Μιχαλακόπουλο εξασφαλίζει ευνοϊκό δάνειο με το οποίο κατασκευάζεται -εν τέλει-το λιμάνι του Πλωμαρίου.
Με δικά του έξοδα κατασκευάστηκε η μαρμάρινη προτομή του Πλωμαρίτη Ήρωα Ιωάννη Κοφτερού που σήμερα βρίσκεται στο κεντρικό πάρκο της πλατείας του Πλωμαρίου …» ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Μαλλής που στην ομιλία του έκανε μία αναδρομή στα πρώτα χρόνια του Πάνου Χαλδέζου στο Πλωμάρι και τη Μικρασία.
Ο Πάνος Χαλδέζος τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Γεωργίου Α’, με το Χρυσό Κλειδί της Πόλης των Αθηνών, με το Ανώτατο Παράσημο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, με το Χρυσό Μετάλλιο του Δήμου Ρόδου, με το Σταυρό του Πανάγιου Τάφου από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Βενέδικτο, με το Μετάλλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πολεμιστών Παρισίων και το 1978 μ ε το Χρυσό Μετάλλιο της πόλης της Νέας Σμύρνης.
Στο Πλωμάρι ανακηρύχθηκε Μέγας Ευεργέτης του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννη. Το 1979 τιμήθηκε (εν ζωή) με το στήσιμο του χάλκινου ανδριάντα του στο προαύλιο του ναού.
Μαριάνθη Βάμβουρα
vamvouramar@gmail.com
*Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα “Δημοκράτης”
Εδώ μπορείτε να δείτε το πρώτο ρεπορτάζ και βίντεο από την εκδήλωση: www.plomarinews.gr/?p=15451
